نقش آجر در معماری سنتی و مدرن

جایگاه آجر در معماری سنتی

آجر جزو اولین مصالح ساختمانی است که در همه جای معماری سنتی ایران به شکلی متفاوت به کار برده شده و فراخور موقعیت اشکال متفاوتی به خود گرفته است. آجر و مصالح آجری يادآور طبیعت و بوی نم و بوی خوش خاک می باشد. جنس اغلب آجر هایی که در معماری سنتی مورد استفاده قرار می گرفته خاک رس بوده است ، همچنین آجر های قدیمی تقریبا همگون بوده و به سهولت در یکدیگر چفت می شدند.

آجر جوش چیست؟

نخستین آجری که در معماری قدیم به کاربرده شده آجر جوش است. خاک و مواد اولیه استفاده شده در آجر جوش نباید در گرمای بالاتر از هزار و نهصد درجه خمیر شود . پخت آجر جوش به این صورت است که دانه های خاک باید مقداری عرق کرده و بهم بچسبد و در نتیجه آجر یک تکه تولید و استقامت آن بالاتر رود. برای آنکه آجرجوش در کوره عرق کند به آن اکسید آهن اضافه می کنند . رنگ این آجرها از طیف رنگ گلبهی تا قرمز و سیاه بر اساس املاح موجود در خاک آجر و درجه پخت مختلف است. آجر جوش معمولا جهت مفروش نمودن کف پیاده روها ، قنات ها ، تونل ها و … به کار برده می شوند.
بعد از آجر جوش بیشترین قدمت آجر ، مربوط به آجر گری ( آجر زبره، آجر فشاری) می باشد. قدمت آجر زبره به حدود هفت هزار سال پیش بر می گردد . این آجر ها معمولا برای ساخت دیوار های حمال ، طاق چینی ، سفت کاری و پشت کار استفاده می شوند اما امروزه به علت سنگین شدن ساختمان ها از طرف سازمان نظام مهندسی پیشنهاد و گاها دیگر تائید نمی شود.
در همین میان آجر قزاقی که با ورود قزاق ها به ایران گسترش پیدا کرد از مهم ترین و پرکاربردترین آجر سنتی ایرانی می باشند .

آجر قزاقی چیست ؟

آجر قزاقی با گذشت زمان کامل تر شد و طرح ها ، نقش ها و رنگ های متنوعی از آن ایجاد شد. آجرقزاقی و یا آجرسنتی که برای بازسازی بناهای قدیمی و همچنین ساخت اماکنی که یادآور معماری اصیل و سنتی ایرانی است به کار برده می شود اخیرا نیز روج زیادی پیدا کرده است.

با پیشرفت صنعت ساخت و ساز ساختمان ها و مبحث سبک سازی بنا ، آجر های سوراخ دار یا آجر لفتون و آجر سفال تیغه تولید شد. این آجرها از گذشته تا امروز در صنعت ساخت و ساز استفاده می شوند. بسیاری از معماران آجرقزاقی را برای پشت کار و مرحله سفت کاری و برخی نیز آجر قزاقی نما را به صورت متداول در نما ساختمان استفاده می کنند. همچنین انواع دیگری از آجر مانند آجر لفتون 3 طرف نما و لفتون 4 طرف نما نیز در سال های اخیر به بازار عرضه شده اند که برای نماکاری استفاده می شوند .

جایگاه آجر در معماری نوین

اجر سفال از قدیم الایام از خاک رس و در ابعاد مختلفی تولید می شده است ولی به مرور صنعت تولید آجر سفال پیشرفت بسیاری داشته و اکنون انواع آجر و سفال ، آجر لفتون ، آجر سفال تیغه 10 و … با دستگاه ها و ماشین آلات مدرن تولید می شوند تا گستره وسیعی از سلیقه های مشتریان را در بر بگیرند. یکی از برترین کارخانه جات تولید آجر و سفال ، آجر سفال ایران (واقع در اصفهان) می باشد که علاوه بر قیمت بسیار مناسب ، کیفیت بالا و علات استاندارد محصولات آن زبان زد معماران خاص ایران زمین می باشد .

در معماری نوین، کار شدن آجر در کنار ترکیب شیشه و چوب بسیار زیبا و منحصر به فرد می باشد. آجر هایی که معمولا در نمای نوین به کار برده می شوند از خانواده آجر نما می باشد. آجر های نما که بعضا به صورت آجر پلاک ، آجر لفتون ممتاز ، آجر نسوز و … و در ابعاد ، اندازه و رنگ های مختلف تولید می گردند استقامت و زیبایی مناسبی جهت نصب در نمای بیرونی و در مقابل هر نوع آب و هوا ، سرما و گرما ، رطوبت و یخ زدگی را دارا بوده و با گذشت زمان و در فصول مختلف سال آسیب نمی بینند.

آجر نسوز یکی از پر طرفدار ترین انواع آجر نما است. با عنایت به این که آجر نسوز با خاک نسوز تولید می شود مقاومت آن در مقابل تمامی انواع آجرنما بالاتر بوده و حتی در مقابل آتش سوزی نیز پایدار می باشد.
آجر نسوز انگليسي ،‌ آجر نسوز شاموتي ،‌ آجر نسوز کرکره ای از رایج ترین انواع آجر نماهای مدرن است. رنگ های قرمز، جگری ، سفید ، مشکی و قهوه ای وقتي در کنار سایر مصالح ساختمانی مانند سنگ قرار بگیرند جلوه ای زيبا را به رخ مي كشند . به كار بردن آجر نما در نمای داخلی و معماری مدرن و امروزي نیز به ارزش و ماندگاری طرح و معماري نوین کمک بزرگي مي كند. چون آجر بخشی از طبیعت است نه تنها هارمونيك را عوض نمي كند بلکه جلوه ای یکنواخت و بسيارخاصی را به نمای داخلی ساختمان می بخشد.
امروزه و در طراحی نماهای مدرن ، شلوغی ، ییچ و خم ها و تجملات کنار گذاشته شده و طراحی نما ساختمان ها بیشتر به طرف سادگی و یکنواختی مي رود .
قیمت آجر نما در مقابل سایر مصالح ساختمانی مشابه ، بسیار مناسب و مقرون به صرفه بوده که این یکی از بزرگترین دلایل استفاده آجر نما در معماری مدرن می باشد. در پایان جهت مشاوره و اخذ قيمت آجر نما می توانید روی لفتون پلاس حساب کرده و با ما تماس بگيريد .