مراحل تولید آجر

مراحل تولید آجر

تهیه خاک رس آجر

خاک رس تهیه شده برای ساخت آجر لزوما نباید خالص باشد فقط کافی است که اجسام و ذرات درشت مانند پلاستیک، چوب، ریشه درختان ، سنگ و اجسام ناخالص از خاک رس جدا شود . اجسام خارجی هنگام پختن آجر در داخل کوره سوخته و جای آن خالی می‌ماند و در نتیجه مقاومت آجر کم می‌شود.

عمل آوردن خاک آجر

منظور از عمل آوردن خاک این است که خاکی یکسان و عاری از کلوخ و مواد خارجی مخصوصاً مواد آلی داشته باشیم. برای این مسئله خاک را هوا می‌دهند، آسیاب می‌کنند و اگر برای تولید آجر با کیفیت خاک را شستشو می‌دهند. پس از خشک شدن از الک‌های مخصوص رد شده و دانه‌های درشت آن جدا می شود . بعد از تهیه مواد اولیه و خاک رس مناسب اگر قرار باشد بلافاصله از خاک آجر تولید شود خاک را به سالن‌های ساخت خشت منتقل می کنند و در غیر این صورت خاک در سیلوهای مخصوص انبار می شود.

ساختن گل آجر

در سالن مخصوصی پس از آماده شدن خاک ، به آن آب اضافه می‌ کنند. آب مورد نیاز تولید آجر نباید حاوی مواد خارجی باشد و نباید در مراحل مختلف تهیه آجر با خاک رس ترکیب شیمیایی بدهد. بعد از اضافه کردن آب به خاک آن را میکس و مخلوط می‌کنند تا تمام ذرات آن در مجاورت آب قرار گرفته و گِل بشود. سپس آن را مدتی به حال خود رها می‌کنند تا رفته رفته اب به تمام ذرات خاک نفوذ کرده و آن را تر نماید و گِل به شکل خمیر یکنواختی در آید. سپس گل را با دستگاه های پیشرفته ورز داده و به یکنواخت شدن گل و بازشدن کلوخه هایی که هنوز در مجاورت آب قرار نگرفته‌اند کمک می‌کنند. مقدار آب موجود در گل باید به حداقل ممکن برسد و فقط شکل دادن گل را امکان پذیر کند. هرقدر آب گل زیادتر باشد خشک شدن خشت مشکل تر و پر هزینه تر خواهد بود و بعد از آن که آب درون خاک متصاعد شد فضای خالی آن در خشت باقی می‌ماند و موجب پوکی آجر می‌گردد.

قالب گیری یا خشت زنی آجر

در کارخانه‌های قدیمی خشت زنی با دست انجام می شد . به این صورت قالب چوبی به شکل آجری که می‌خواستند تهیه کنند می‌ساختند. سپس آن را با دست از گلی که قبلاً تهیه شده و آماده بود پر می‌کردند. با فشار انگشتان کلیه فضای خالی که ممکن بود وجود داشته باشد پر می‌نمودند. سپس سطح خارجی را با دست صاف و صیقلی می‌کردند. بعد قالب را که ته نداشت و فقط یک چهار چوب بود را بلند می‌کردند در نتیجه خشت‌های قالب گیری شده در محل خود باقی می‌ماندند.

خشک کردن خشت آجر

پس از چند ساعت که از زدن خشت می‌گذشت و تقریباً خشت می‌توانست قالب هندسی خود را حفظ کند آن را از محل خود بلند کرده و از سمت سطح باریک‌تر پهلوی یکدیگر می‌چیدند؛ و بدین ترتیب سطوح بیشتری از خشت را در معرض جریان باد قرار می‌دادند و به خشک شدن سریع تر خشت کمک می‌کردند. البته در این روش به علت غیر فنی بودن اولاً در سطح خشت ناهمواری‌های شدیدی ایجاد می‌شد و در ثانی به علت آن که سطح روی آن در اثر کوران هوا زودتر خشک می‌شد ولی مغز آن هنوز رطوبت داشت و برای آن که رطوبت مغز به خارج هدایت شود ناچار در سطح آن ترک‌هایی ایجاد می‌شد.

انواع کوره‌های آجر پزی

کوره چاهی

این کوره‌ها در زمین حفر شده و خشت‌ها به صورت هِره و با رعایت فضای خالی روی هم چیده می‌شوند و پس ازاینکه اندود کاهگل را بر سر کوره می‌کشیدند؛ از ناحیهٔ زیر کوره، سوخت به کوره داده می‌شد. این کوره‌ها امروزه منسوخ شده‌اند.

کوره‌های سنتی ایران

در این کوره‌ها خشت‌ها بر روی آتش خانه، بصورت مخروط ناقص چیده می‌شود و سطح خارجی آن را با گل اندود می‌کنند. در این روش آتش و آجر ثابت هستند و حرارت در قسمتهای مختلف کوره متغیراست؛ بنابراین کیفیت آجرها متفاوت می‌شود. آجر کف کوره را جوش و آجر راس مخروط را نیم پخته (خام پخته) می‌نامند. نوع سوخت و زمان حرارت دادن در میزان مقاومت آجر اثر دارد. آجرهای زیرین برای اسکلت سازی مصرف می‌شود به رنگ سبز هستند. بعد از آجر سبز آجر بهی قرار دارد، که برای دیوار غیر باربر استفاده می‌شود. در انتها آجر نیم پخته است، که برای پخت مجدد به کوره برگردانده می‌شود.

 کوره های آجر پزی با آتش ثابت و آجر رونده

بیشترین حالت این کوره ها مکانیکی است. در داخل این کوره ها یک تونل آتشی وجود دارد که در وسط این تونل، آتش با حجم زیادی به وسیله گاز ایجاد می شود. در این کوره از یک سو آجرهای نپخته وارد شده و از سوی دیگر آجرهای پخته شده خارج خواهند شد.

 کوره هوفمن (هافمن)

کورهٔ هوفمن، تونل بزرگی است که به شکل حلقه یا بیضی ساخته می‌شود و با استفاده از دیواره‌ها یا تیغه‌هایی به اتاقهای کوچکتر تقسیم می‌شود. اتاقک‌های کورهٔ هوفمن از کانال دریچه‌ها یا درهایی که در تیغه‌های جداکنندهٔ اتاق‌ها تعبیه شده‌است، با یکدیگر در ارتباط هستند. هر یک از اتاق‌ها نیز یک درب خروجی به بیرون دارند که برای بارگیری و تخلیهٔ کوره مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این درها خمیره یا قمیره گفته می شود . اندازهٔ کورهٔ هوفمن با استفاده از این درها بیان می‌شود؛ مثلاً یک کورهٔ ۳۲ قمیره‌ای، کوره‌ای است با ۳۲ درب که هر درب به یک اتاقک برای چیدن آجرها (یا سایر محصولات) مرتبط است. محل استقرار سوخت‌پاش‌ها نیز در سقف قرار دارد.

در کورهٔ هوفمن، محصولات قبل از آنکه مستقیماً توسط آتش پخته شوند، با حرارت سایر اتاقک‌ها گرم می‌شوند که اصطلاحاً پیش‌گرمایش نامیده می‌شود. این حرارت همراه با گاز خروجی اتاقک پخت و از طریق دریچه‌هایی که قبلاً تعبیه شده‌است حرکت می‌کند و به اتاق‌های مجاور وارد می‌شود و محصولات موجود در آن‌ها را پیش‌گرم می‌کند. زمانی که در یک اتاق، عملیات پخت در جریان است، در اتاقک مقابل (دورترین اتاق)، عملیات تخلیه و بارگیری در جریان است. این کار با استفاده از دری که اتاقک به بیرون کوره دارد انجام می‌شود. ضمن بار گیری، هوای خنک نیز وارد کوره می‌شود که به وسیلهٔ آتش موجود در اتاقک پخت و از طریق دریچه‌های تعبیه شده بین اتاق‌ها مکیده می‌شود؛ بنابراین هوا از اتاق‌هایی که عملیات پخت قبلاً در آنها صورت گرفته‌است حرکت می‌کند و باعث خنک شدن محصولات پخته‌شده می‌شود. به این ترتیب در حلقهٔ کورهٔ هوفمن دو جریان هوا وجود دارد؛هوایی که در نیم‌دایرهٔ اول، از اتاق پخت به سمت بیرون جریان دارد و اتاق‌های بعدی را پیش‌گرم می‌کند. هوایی که در نیم‌دایرهٔ مقابل، از بیرون به سمت اتاقک پخت جریان دارد و اتاق‌های قبلی را خنک می‌کند.

با اتمام عملیات پخت در اتاق پخت، در اتاق روبرویی حلقه هوفمن نیز عملیات بارگیری تمام می‌شود و درب آن به بیرون بسته می‌شود. در این مرحله، مشعل‌ها از سقف اتاق پخت به سقف اتاق بعدی منتقل می‌شوند و درب اتاق روبرویی این اتاق (اتاق پخت جدید) برای تخلیه و بارگیری گشوده خواهد شد.

 کوره تونلی (اتوماتیک)

کورهٔ تونلی یک تونل دراز و باریک است که کف آن ریل‌گذاری شده‌است و محصولات، با عبور از درون آن در معرض حرارت قرار می‌گیرند و پخته می‌شوند. محصولات برای عبور از کورهٔ تونلی می‌بایست بر روی واگن‌های مخصوصی چیده شوند. کورهٔ تونلی شامل سه مرحلهٔ پیش‌گرمایش، پخت و خنک‌کن می‌باشد. در ساده‌ترین نوع کورهٔ تونلی، مشعل‌های موجود در منطقهٔ پخت باعث گرم شدن هوای کوره می‌شود. این هوا با حرکت به سمت ورودی تونل (پیش‌گرمایش) آرام آرام حرارت خود را به واگن‌های این منطقه منتقل می‌کند و در نهایت از دودکش خارج می‌شود. از سوی دیگر هوای تازه از خروجی تونل وارد می‌شود و در مواجهه با واگن‌هایی که مرحلهٔ پخت را پشت سر گذاشته‌اند، آنها را آرام‌آرام خنک می‌کند و دمایش به تدریج افزایش می‌یابد تا به منطقهٔ پخت برسد و اکسیژن لازم برای احتراق مشعل‌های این منطقه را فراهم نماید. البته قسمتی از هوای گرم شده به بیرون از کوره هدایت می‌شود تا در خشک‌کن و بعضاً برای تنظیم دمای هوای سالن تولید مورد استفاده قرار بگیرد. معمولاً ۶۰درصد از طول کوره به منطقهٔ پخت، ۲۰درصد به منطقهٔ پیش‌گرمایش و ۲۰درصد به منطقهٔ خنک‌کن اختصاص دارد.

دمای مناطق مختلف کوره همواره از طریق حسگر های ترموکوبل و سیستم‌های کنترلی اندازه‌گیری و تنظیم می‌شود. همچنین هوای داخل کوره نیز از نظر اکسیدی، احیایی یا خنثی بودن قابل کنترل است.

مزایای کوره تونلی

کورهٔ تونلی در مقایسه با سایر انواع کوره‌ها (کوره‌های سنتی، هوفمن و متناوب) دارای مزایایی است که برخی از آنها را می‌توان بدین شرح می باشد:

1. کنترل مناسب‌تر دمای کوره و یکنواختی حرارت
2. افزایش کیفیت تولید
3. تشابه کیفی محصولات
4. افزایش سرعت تولید
5. کاهش نیروی انسانی
6. کاهش مصرف انرژی
7. کاهش آثار زیان‌بار زیست‌محیطی

کاربرد کوره تونلی در صنایع آجر و سفال

کورهٔ تونلی یکی از پیشرفته‌ترین انواع کورهاست که در صنایع آجر و سفال مورد استفاده قرار می‌گیرد. خشت‌های خام که قبلاً از خشک‌کن تونلی عبور کرده و بیشتر آب خود را از دست داده‌اند، وارد منطقهٔ پیش‌گرمایش می‌شوند و تا ۳۵۰ درجهٔ سانتی‌گراد گرم می‌شوند. خشت‌ها سپس وارد منطقهٔ پخت شده و با توجه به نوع مواد اولیه، در دمایی بین ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند.

در کوره های قدیمی به دلیل استفاده از آجرهای نسوز خاموش و روشن شدن کوره حدود ۲۰ روز طول می کشید و به علت آنکه امکان ترمیم دیواره‌های کوره بدون خاموش کردن آن وجود نداشت و از سوی دیگر در سقف های قوسی به دلیل اتصال زنجیره وار قطعات ممکن است در صورت ریختن قسمتی از آن به صورت زنجیره وار باقی قسمتها نیز سقوط کند این موضوع امروزه با استفاده از مصالح نسوز جدیدیتر و همچنین تکنیک های بروزتر سقف بندی کوره و استفاده از سقف های مسطح در کوره های جدید تونلی مشکلات کاملا برطرف شده است.

شرکت آجر سفال ایران

 آجر سفال ایران ، پیشگام در زمینه ارائه جدیدترین محصولات آجر ، آجر نما ، آجر نسوز ، اجر سه گل ، آجر ۱۰ سوراخ ، آجر قزاقی ، آجر قالب کوچیک ۵ ، آجر بهمنی ، آجر ۵/۵ ممتاز و آجر سفال اصفهان در بازار ایران با دستگاه های تمام اتوماتیک و بالاترین کیفیت و تنوع و همچنین عرضه آجر با مناسب ترین قیمت بین رقبای موجود در بازار آجر جهت مصارف مختلف ساختمان در ایران می باشد.